Vaak wordt gedacht dat voor en na de komst van de Romeinen de ‘Nederlanders’ domme boeren waren die nauwelijks van het erf afkwamen. Maar er zijn veel vondsten die dit vooroordeel tegenspreken. Misschien bleven de boeren dan wel in de buurt van hun huis, andere mensen reisden wat af om goederen te verspreiden over heel Europa. Glazen armbanden uit de Late IJzertijd (ongeveer 250 tot 15 voor Christus) zijn hier een bewijs van.

Deze zogenaamde La Téne-armbanden – vernoemd naar een beroemde vindplaats in het huidige Zwitserland – laten een duidelijke ‘Europese’ cultuur zien die gebaseerd is op goederen die van ver komen. De La Téne armbanden zijn namelijk door heel Europa gevonden. Soms een enkele, soms in een concentratie van vindplaatsen. In het oostelijk rivierengebied in Nederland ligt zo’n concentratie van vindplaatsen. Deze concentratie is zo opvallend, dat nu wordt gedacht dat een bepaalde soort van deze armbanden zelfs hier werd gemaakt. Hoewel de oventjes, waarin de armbanden gemaakt zouden zijn, nooit zijn gevonden, lijkt het erop dat glasbaren in dit gebied werden omgesmolten tot mooi versierde armbanden. De glasbaren zijn hier echter niet gemaakt. Het glas komt van ver, namelijk uit het oostelijke mediterrane gebied!

Je zou nu verwachten dat de glazen armbanden als zeer waardevol werden beschouwd. Maar niets lijkt daarop. Dit soort armbanden wordt relatief vaak gevonden en wel tussen het gewone huishoudelijk afval op gewone boerenerven.

Zo ook in Amersfoort. Op erven uit de Late IJzertijd langs de Hogeweg in Wieken-Vinkenhoef zijn ze tussen scherven aardewerk gevonden. De vormen lijken te wijzen op productie in het oostelijk rivierengebied, niet om de hoek maar toch een paar dagtochten weg. Maar het glas komt dus van nog oostelijker. De boeren van de Hogeweg zijn misschien niet vaak van hun erf afgekomen, maar ze droegen spullen die de mensen in heel Europa droegen en waarvoor mensen door heel Europa moesten reizen om ze te kunnen maken. En dat al vóór de komst van de Romeinen. Globalisering avant la lettre!

Verder lezen? Download het artikel van Wilma van den Heuvel in het boek ‘Gespaard verleden’.